مولتی ویتامین و قطره آهن را در مورد بچه‌ها چه زمانی و چه طور باید استفاده کرد؟

طبقه‌بندی مطلب

تصویر

متن

نوزاد از زمان تولد نیاز به دریافت پروتیین و ویتامین و آهن به میزان کافی دارد . دریافت مناسب مواد غذایی به کودکان کمک میکند تا بتوانند بطور سالم و مناسب رشد نمایند . شیر مادر میتواند بهترین منبع دریافت موادلازم برای نوزاد باشد و استفاده از هیچ ماده دیگری در شش ماه اول تولد بجز آب در نوزادان توصیه نمیشود . تنها ویتامین د و آهن است که ممکن است در حالت دریافت شیر مادر بطور کافی به نوزاد نرسد به این دلیل مصرف این دو ماده حتما در نوزادان توصیه میگردد. برنامه های توصیه شده برای تغذیه نوزادان به صورتهای متعدد در نقاط مختلف جهان توصیه میگردد ولی همه در مورد این دو ماده متفق القول میباشند . در ایران نیز برنامه شروع آهن و مولتی ویتامین در نوزادان ، چه مواردی که از شیر مادر و چه در مواردی که از شیر خشک تغذیه میکنند ارائه شده است .
زمان شروع قطره آهن :
کلیه شیرخوارانی که با وزن طبیعی متولد می شوند ( اعم از کودکانی که با شیر مادر و یا شیر مصنوعی تغذیه می شوند) دادن قطره آهن از پایان 6 ماهگی و یا همزمان با شروع تغذیه تکمیلی تا پایان 24 ماهگی به میزان روزانه حداکثر 15 میلی گرم آهن المنتال ( خالص ) معادل حداکثر 15 قطره آهن در روز توصیه میشود.
برای همه کودکان نارس و نیز کودکانی که وزن آنها کمتر از 2500 گرم، اززمانی که وزن آنها به دو برابر وزن هنگام تولد رسید، یا از دو ماهگی (هرکدام زودتر حاصل شود) قطره آهن شروع شود .برای این کودکان میزان آهن 2میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن محاسبه میشود.
چه كودكاني در معرض كم خوني قرار مي گيرند

دانستن آنكه چه كودكاني در معرض خطر كم خوني قرار مي گيرند، بسيار مهم است:
· نوزادان نارس، آهن در ماههاي آخر از بارداري در بدن ذخيره مي شود.
· نوزاداني كه با وزن كم متولد مي شوند هرچند كه نارس نبوده و به موقع به دنيا آمده باشد
· نوزاداني كه مادران آنها در طول بارداري تغذيه اي ضعيف داشته باشند.
· نوزاداني كه مادران آنها در طول دوره بارداري دچار ديابت هستند.

نوزاداني كه از شير خشك يا شير مادر استفاده مي كنند، ذخيره آهن از 4 تا 6 ماهگي به اندازه كافي در بدن آنها باقي مي ماند. اما از اين سن به بالا كاهش ذخيره آهن شروع مي شود. به خاطر داشته باشيد زماني كه آهن در بدن نوزاد ذخيره شد، ممكن است به تدريج تحليل رود. اين مسئله يكدفعه اتفاق نمي افتد. نوزاداني كه در موعد مقرر به دنيا آمده باشند و از سلامتي كامل برخوردار بوده و از شير خشك تغذيه مي كنند به ندرت در خطر ابتلا به فقر آهن و كم خوني قرار مي گيرند.
چگونگی دادن قطره آهن :
مادران ممکن است از اينكه ممکن است نوزادشان در خوردن قطره با آنها همكاري نمیکند احساس نگراني مي كنند.معمولا خوردن قطره آهن در شیرخواران با میل رخ نمیدهد و از طرف دیگر بدلیل احتمال تیره شدن رنگ دندان ها ، مادران در دادن قطره آهن امساک میکنند .قطره آهن باعث سیاه شدن رنگ مدفوع می شود نگران نباشید. دادن آب میوه بعد از قطره موجب افزایش جذب آهن قطره می شود، بنابراین در کودکی که خوردن آب میوه را شروع کرده است میتوان از آهن همراه با آب میوه سود برد. قطره را بین دو وعده شیردهی بدهید تا کلسیم شیرمانع جذب آهن نگردد. به منظور تاثیر مناسب قطره‌های آهن، یک ساعت قبل و یک ساعت بعد از خوراندن قطره آهن به کودکتان شیر ندهید

. برای جلوگیری از رنگی شدن دندانها در کودکان میتوان از روشهای زیر استفاده کرد:
قطره اهن را در قاشق چای خوری چکانده و عقب دهان کودک بریزید.
بعد از دادن قطره آهن کمی آب به کودک بدهید و دندان های او را با دستمال تمیز پاک کنید و یا مسواک بزنید تا رنگ دندان ها تیره نشود.
در مواردی که کودک کمی دندانش رنگی شده اما هنوز پوسیده نشده است می توانیم به اندازه نصف ناخن انگشت کوچکش خمیر دندان کودک روی مسواک استفاده کنیم و در طول شبانه روز ۲ بار دندان هایش را مسواک بزنیم. با این کار معمولا رنگ تیره و ظاهر نامطبوع دندان از بین می رود و دندان ضمن حفظ سلامت سایر دندانها، نمای طبیعی پیدا می کند اکثر خمیردندان های کودکان فاقد فلوراید یا حاوی فلوراید کمی هستند اما اگر کودک هنوز قادر نیست که آب دهانش را پس از مسواک به بیرون بریزد، باید اضافه خمیر دندان را پس از مسواک زدن با بصورت بهداشتی از دهانش پاک کنیم.
با رعایت این موارد، هم می توانید از رنگ گرفتن دندان کودک جلوگیری کنید و هم او را از فواید آهن بی نصیب نگذارید.
هرگز به خاطر تیره شدن رنگ دندان ها دادن قطره را قطع نکنید .
قطره های آهن موجود در بازار :
1- قطره فرودراپ 25 میل گرم در میلی لیتر
2- قطره آیروویت 15 میلی گرم در میلی لیتر
3- قطره فروگلوبین 15 میلی گرم در میلی لیتر
4- قطره فروسانول 30 میلی گرم در میلی لیتر
5- Nevo-ferom 15 میلی گرم در میلی لیتر

قطره آهن همراه با مولتی ویتامین موجود در بازار:کلا توصیه میشود آهن و مولتی ویتامین مجزا به کودک داده شود وی در مواردی که کودک از خوردن آهن شدیدا امتناع میکند میتوان از این فرآورده های مخلوط استفاده کرد .
1- Polyvitamin liquid iron ویتامین ها و آهن ده میلی گرم در میلی لیتر
2- قطره ویتان ویتامین ها و روی 6 میلی گرم و آهن دو میلی گرم در روز
3- قطره میم ویتامین ها و آهن 15 میلی گرم در روز

زمان شروع قطره مولتی ویتامین:
تجویز روزانه قطره مولتی ویتامین یا آ + د از روز پانزدهم پس از تولد به میزان 1 سی سی در روز انجام میشود. لذا با توجه به انواع مختلف قطره چکان مورد استفاده توسط شرکتهای دارویی ، توجه به مندرجات روی جعبه قطره آ + د به منظور مشخص نمودن تعداد قطره های معادل 1 سی سی جهت تجویز و آموزش به مادر ضروری است . بجز قطره آو د انواع قطره های دیگر مولتی ویتامین نیز در بازار موجود است که عده ای از آنان با آهن مخلوط هستند و در صورت بالا بودن میزان آهن در آنان لازم است بعد از شش ماهگی شیرخوار مورد استفاده قرار گیرند .همانطورکه گفته شدتنها ویتامینی که بطور قطع لازم است توسط شیرخوار مورد استفاده قرار گیرد ویتامین د میباشد که در حال حاضر در بازار ایران در دسترس میباشد. مصرف مولتی ویتامین روزانه بسیار لازم است و نباید توسط مادر فراموش گردد وتا یکسالگی لازم است ادامه یابد.
چگونگی دادن قطره مولتی ویتامین به کودک:
- موقع دادن قطره به نوزاد، بهتر است به جای اینکه قطره ها را با قطره چکان داخل دهان کودک بریزید و آن را بشمارید، تعداد 25 یا 20 یا 15 قطره را در یک قاشق مرباخوری بچکانید و یکجا و به آرامی با قاشق به کودک بدهید.مصرف مولتی ویتامین روزانه تا 24 ماهگی توصیه میگردد

گنجاندن ویتامین های لازم در غذای تکمیلی کودک :
بعد از انتهای شش ماهگی دادن غذای تکمیلی به کودک طبق برنامه انجام میگرددو مواد غذایی به نوبت توسط مادر به کودک عرضه میگردد . مواد غذایی مانند جگر ، زرده تخم مرغ ، کره ،سیفی جات زرد و نارنجی رنگ مانند هویج و کدو حلوایی و سبزی های سبز رنگ مثل جعفری ، شوید و گشنیز در غذای کودک متناسب با سن او توصیه می شود ، همچنین مصرف میوه هایی مانند طالبی ، موز ، زردآلو ، هلو و شلیل که غنی از ویتامین A هستند برای کودکان توصیه گردد.

در هنگام ارائه قطره آهن و قطره مولتی ویتامنی یا آ + د به مادران مراجعه کننده در مورد لزوم دادن این قطره ها به کودک ، نحوه و مقدار مصرف آن ها آموزش های لازم داده شده و زمان مراجعه بعدی برای دریافت قطره ها به او با توجه به زمان مراجعات دوره ای کودکان در برنامه کودک سالم تاکید میگردد. با توجه به اینکه قطره مولتی ویتامین یا آ + د با فرمول دریافت روزانه 1500 واحد ویتامین A و 400 واحد ویتامین D و آهن المنتال ( خالص ) با فرمول حداکثر 15 میلی گرم در روز مطابق با دستور عمل وزارت بهداشت در کشور تولید میگردد . الزامی است کارکنان شاغل در مراکز بهداشتی درمانی اکیداً از توصیه و مصرف هر گونه مکمل های دارویی تجارتی که فرمولاسیون آنها با نسبت فوق الذکر مغایرت دارد خودداری نمایند . توصیه میگردد از مولتی ویتامینی استفاده شود که میزان ویتامین د موجود در آنها از 400 واحد کمتر نباشد لذا از مادران عزیز خواهشمندیم به این نکته مهم دقت فرمایند.در صورت استفاده از شربتهای مولتی ویتامین میزان دریافت ویتامین د در کودکتان کم میشود ولی بجای آن دریافت ویتامین آ افزایش مییابد . لذا لازم است قبل از دو سال فقط از قطره های مولتی ویتامینی استفاده شود که فرمولاسیون مناسب را برای کودک شما دارا میباشد .
مولتی ویتامین های موجود:
قطره مولتی ویتامین الحاوی حاوی کلیه ویتامین ها 25 قطره
قطره اود الحاوی 20 قطره
قطره ویتوکید یک سی سی
قطره بیبی جیوس "
قطره پرومد پلی ویتا "
قطره پرومد اود"
قطره ویتامین د شرکت ویتابیوتیکس "